El Filibusterismo/2
kaagid sa mga kalamias nin mga gigante na pinapataratara an sarong pawikan kan panahon na dai pa linalantopan an kinaban: iyan nang patungo an dalagan
sa kabotangan, iyan nang pasiring sa mga karihan, na,
sa tahaw nin mga kayanga asin iba pang mga burak,
baga nangangalang-alang na mga naririgos na, sa tubig na an mga bitis, dai pa giraray minadalhog, kun
gayod, sa pagsoysoy sa agihan na may tanda na mga
osok na botong, nasisinangan na gayo su sakayan sa
saiyang pananakay, alagad su mga sakay nayogyog
nin sarong pakabangga asin ta dai sinda nakapanghinimbang: nasalad sa malaboy na kababawan na dai
pinaghohona nin siisay man . . .
Asin an pakaomagid sa sakayan kan Pamahalaan bako pang gayong bulanos, hilingon an pagkapamurugtak sa mga sakay. Sa irarom may nagtotorongkahal na kayumangging mga lawog asin mga maiitom na mga payo, mga pandok nin mga indio (5), mga intsik asin mga mestizo, siriksikan sa pagoltanan nin mga lunad asin mga baul, alintanang sa itaas, sa ibabaw, sa irarom nin sarong tolda na minaligtas sainda sa init kan saldang, nagtuturukaw sa mga mahusay na mga sillon an nagkapirang mga sakay na sa europeo an mga panggubingan, mga fraile asin mga empleado, na nagtatarabako nin mga haralabang tabako, na pinaghihilinghiling su mga inaagihan na baga daing pagmangno kan mga kapagalan kan capitan asin kan mga dumagat na malabanan su mga kaporawotan sa salog.
Su capitan sarong maginoo na sa maugayon an panglawog, may pagkatawo nang bulanos, dating dumagat, na sa saiyang pagkabagong-tawo, asin sa mga dahong na mga may layag nanakay sa mga rnahiwas na kadagatan asin ngunyan sa saiyang pagkagurang kaipuhan na magpaluwas nin lalong dakulang pangataman, pagingat asin pagmangno tanganing malikayan sagkod an pinakasadit na pagalaman... Asin iyo man giraray su dating mga kapawotan sa gabos na aldaw, su dati man giraray na mga malamdok na kahababawan, su dati man giraray na sakayan na nakakagoot sa dating linilikdan, siring sa sarong matabang gurang sa tahaw nin nagsisiriksikan na mga tawo, asin huli kaiyan, mandiitman diit minaontok su capitan, minasibog, pinapaluya su maquina, iyan nang sa babor, iyan nang sa estribor, ipinapadara an limang dumagat na may mga