kayá boot kong maaraman an mga kaolangan na nasosompongan digdi kan katokdoán." "Oomawon pó kan Kaporoan an saímong giromdom, kun magibo mong magkatotoo an mga magagayon na mokná kaitong saímong amá!" an sabi kan maestro. "Boot mong matalastás an mga kaolangan na nasasampaán kan katokdoán? Marhay sa mga pangyayaring namumugtakan nyató, na daing dakol na minadalaw sa katokdoán, dai maluwas na sarong (1) katunayan, énot huli ta daing padagka, dai man nin pagsadol sa mga akí, asin ikaduwa, minsán pa igwa, ginagadan an mga iyán kan kaulangan sa mga palakaw asin kakurihan nin mga kariworokan. Sabi sa Alemania an akí nin taga-nayon walong (8) taón na minaádal sa paadalan kan banwaan; siisay an mamumuyang gumamit digdi kan kabangá (1/2) kan panahón na iyán, kun kadikit na bunga an magogonó? Nagbabarasa, nagsusurúrat, nagtotoroom nin mga kabtang asin kun gayod mga bilog na mga librong kastilá, daing pakasábot minsán sarong (1) tataramon; anong kapakinabangan an makokoa kan mga akí kan satong mga taga-nayon?" "Asin saímong nakita su karatan anó dai inísip na mabugtakán nin bolong?" "Ay!" sominimbag na pinaghihiró-hiró su payo; "sarong (1) dukhang maestro, iyoiyo lámang, dai nakikibaka laban sa mga kariworokan, laban sa mga lásig (227). Enot sa gabós nagkakaipo nin paadalan, sarong (1) matotogdokan, bakong siring ngunyan na nagtotokdó sa may lunadán kan Padre Cura, sa sírong kan convento. Dumán su mga áking nagbabarasa nin kusog, ginigirikanan, síring sa talagang mangyayari, na maanggot an Padí na kun minsán minalúsad na pinagnenervios, orog na kun ináabot kan saíyang hélang, kinokurahawan an mga akí asin ako, kun gayod, pinagla langhadán. Natatalastas mo na sa bágay na síring, dai makakapagtokdó, dai man makakapaghinonod: an akí dai minagalang sa maestro sa horas na nakikitang pinaglalanghadán iniho, dai pinapangyari an saíyang mga katanosan. An maestro, tangáning hinanyogon, tangáning dai pagborongborongan an saiyang kapangyarihan, nagkakaipo na magkaigwa nin dangog, marhay na pagngaran, karigonan nin boot, talingkas, asin, togote, tabí, akong makapagsabi nin mga mamondong pangyayari. Boot akong magbugtak nin mga kabaklean
