tokdoan sinda sa Kastilá, siring man dai mahihimong
ihobó an mga ito sa ibang tataramon an kadakol na
itong mga libro, hininguha ko sa diit-diit na salipatan,
an mga ito nin mga haralipot na kabtang na mga ninonó sa mga
kasuratan na tagalog, siring baga sa Tratado
de Urbanidad ni Hortencio asin Feliza, mga saradit na
libro manongod sa pagtanom, asin dakol pang iba. Kun
gayod, minahobó ako nin mga ginatos na kasuratan siring baga
kan historia kan Filipinas ni Padre Barranera (239) dangan
idinidikta ko, tangáning saindang tiriponon sa cuaderno,
kun gayod, dinodugangan kan saindang rogáring pagtokdó sainda
kan Geografía, hinuwad ko su sarong (240) sa lalawigan na náhiling ko
sa Cabecera (241) asin sa pamamatáhaw kaini asin su
mga baldosa sa dagá tinaohan ko sinda kadikit na pakamalas dapit sa bansá. Ngunyan su mga babaye man an
nagkakariribok; su mga lalaki naghohoroyomhóyom sana
sa paghiling duman kan saró (1) sa sakong mga karongawan. Ipinaapod ako kan bagong Cura, asin minsán
nganí dai ako dinagitan, sinabihan akong súkat kong
ingatán an katinubdan (242), na bago ako magtokdó
kan mga bagay na ini dapat na ngónang patunayan kan
mga akí sa sarong (1) toksohan na toom ninda an mga
Misterio (243), an Trisagio (244) asin an Catecismo
kan Doctrina Cristiana.
"Pinaghinguha ko na su mga akí máging mga abúkay (245) asin matoom ninda su mga bagay-bagay na dai sindang pakasábot minsán saró (1) man lámang na tataramon. Dakol na an taratao kan mga Misterio asin kan Trisagio, alágad natatákot ako na an sakong mga pagmamalasakit mabagsak sa ki Padre Astete (246), tara, an kadaklán kan sakong pinagtotokdoán dai nagpapakamidbid kan kalaenan kan mga hapot sa mga simbag asin kun anóng magiging kahologán kan mga ini. Magkakagaradán kitang síring asin iyo man ini an gigibohon kan mga ipapangarakí ngápit, asin sa Europa pagoorolayan an Kauswagan!"
"Dai kita súkat máging labi ka mga mahandalon!" an simbag ni Ibarra na kanayon tindog. "Pinadarahan ako nin sarong paanyaya (247) kan teniente mayor na dumádalaw sa orólay sa tribunal (248)... Siisay makaisi kun dumán makasumpong ka nin sarong (1) sim-
