wat na nakakaagid sa nangyayari sa mga matatakton kun minadalaw sa mga pook na mga makagurugirabó: ibinibílang nindang aswang an sainda mansanang sadíring mga anino asin ibang mga tingog an sainda man sanang rogáring na aniningal. Sagkod na an Pamahalaan dai makisundúan sa banwaan, dai makakahalé sa pangataman na iyán; mabubuhay síring sa mga bagong-táwong iyán na mga kulapús nin ísip, na nangingibigkibig sa tingog kan nagaataman sainda, na pinakimayuán an kasipabayaan. An Pamahalaan dai nangangatorogan sa arin man na dakúlang umaaboton, iyo an takyag, an payo, iyo an convento, asin sa daing ini paghiró na nagpapabaya sanang goyodon sa angpas na iniho, binabaliw sa anino, nawawará an saíyang kabilogan, asin maluya asin dai makakaya, ipinaniniwalá gabós sa mga kamot na sumbikalan. Ibágay mo an satong pampamahalaan na susunan (344) kan sa mga inarabot mong bansá...
"Oh!" an agaw na tataramon ni Ibarra, "labis an paghahágad na iyán; mamongayahan kita na satúyang makita na dai naghihinanakit an satúyang banwaan, dai man nagtitíos síring sa banwaan sa ibang mga bansá, asin iyán huli sa Katinubdan asin sa marhay na boot kan mga nagkakapot kan Pamahalaan."
"Dai naghihinanakit an banwaan huli ta mayó nin tíngog, dai naghihiro huli ta namomongnan, asin, sabi mo, dai nagtitíos, ta dai nakakakita kan idinudugó kan saíyang púsó. !Alágad sarong aldaw makikita mo asin saímong madadangog asin makauúgay itong mga pinapasikad kan saindang kosog sa pagkadaing-pakasábot asin sa labilábing pagtubod! makauúgay itong mga nagkikinabang sa gayuma asin itong minatoroklós kun banggi sa pagloba na natotórog an kagabsan! Kun an liwanag kan talá-ínit bumanggraw sa diklom, mádatong an makatakotakot na reaccion; an síring kadakúlang kosog na hinigpis sa ginatós na mga taón, an síring kadakúlang kamandag na sa luhaylúhay pinatagdó sa diit-díit, an síring kakúring mga inagagha na nagkakaporoot maruluwas sa liwánag asin ta mapurotok... Kun siring, siisay an mabáyad kan mga kautangan na iyán na torotalaksan na ipinahahayag kan banwaan asin ta iniingatan kan Salasay (345) huli sa mga madogong mga buklit kaiyán?"
