Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/454

An pahina na ini pigbalido


444

gurang magayon tulakan asin matabataba.

“Quid video?” saiyang sabi pagkalaoglaog, “anong nangyari? quare?”

“Ay primo!” an sabi kan babaye na naghihibing nagdalagan pasiring saiya; ipinaapod ko ika ta dai ko aram kun anong mangyayari samuya... anong saimong hatol samuya?! Magsabi ka, tara nagadal kang latin asin tatao nin mga pangatanosan...”

“Alagad, énot sa gabos quid quaeritis? Nihil est intellectu quin prius fuerit in sensu: nihil volitum quin praecognitum. (120-a)

Asin luhayluhay na tominukaw. An mga katagang ini nin tataramon sa latin baga may bagsik sa pagpatiwasay, tara ominontok nin pagtangis su magagom asin dominolok saiya naghahalat nin hatol na magluwas sa saiyang ngoso, siring kan mga griego kan énot na panahon sa atubang kan mapangligtas na mga kataga nin tataramon kan himarang na maligtas sainda sa mga persang salakay.

“Ano ta kamo nagtatangis? Ubinam gentium sumus? (121-a)

“Aram mo na an bareta dapit sa himagsikan . . .”

“Alzamentum Ibarrae ab alferesio Guardiae Civiles destructum? Et nunc? (122-a) Asin ano may utang saindo si Don Crisostomo?”

“Dai, kundi aram mo, inanyayahan sya ni Tinong nin pagkaon, tinino sya sa Puente de España... sa liwanag kan aldaw! Masarabi iyan na saiyang kaugay nin boot!”

“Kaugay nin boot?” an may pagtakang sabi kan latino (123-a) na kanayon tominindog, “!amice, amicus Plato sed magis amica véritas (124-a) Sabihi ako kun siisay an saimong kadarodara ta sasabihan ko ika kun siisay ka! Malum est negotuim et est timendum rerum istarum horrendissimun resultatum! Hmm!” (125-a)

Makangigirhat na nanglungsi si Capitan Tinong kan makadangog sya nin siring kadakol na mga katagang minatapus sa um; an daging na ini nanagahupa (126-a) saiya nin maraot. Pinagsokmol kan saiyang agom su mga kamot nyang mapagngayogngayog asin nagsabi:

“Pinsan, dai mo kami ngunyan paghoronan nin latin, talastas mong padagos na bako kaming mga filosofo na siring saimo, taraman mo kami sa tagalog o sa kastila, alagad pagkaogdan mo kami nin hatol.”