Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/97

An pahina na ini pigbalido


87

“!Na tawo ka, na tawo ka, na tawo ka!” an sabi kan gurang sa manlaén-laen na tingog kan pagkalaog duman sa harong; “talagang maisip su kagsurat.” ,

Kan pagkasakat sa hagyan sinabat sya siring sa katigay nin boot kan kagharong asin kan saiyang langobong kabáak-nin-pusó. Sya iyo si Don Filipo Lino asin sya man si Doña Teodora Vina. Si Don Filipo teniente mayor asin pamayo nin sarong partido, kasi liberal kun mangangaranan nin siring, okun baga alongating magkaigwa nin mga partido sa mga banwaan sa Filipinas.

“Nasompongan mo sa cementerio su aki kaitong Don Rafael na minadatong pa lamang halé sa Europa?”

“Ohó, nakita ko paglisad sa lunadan.”

“Sabi napaduman sa paghanap kan linobngan kan saiyang ama... dapat mangirhat su saiyang kakolugan sa boot.”

Nangirogkirog su filosofo.

“Dai saimong halaga an siring na kapahamakan nin palad?” an hapot kan lumbod pang ginang (172).

“Talastas mo na saró (1) ako sa anom (6) na nagantabay kan bangkay; ako an nakiatubang sa Capitan General kan makita ko na su gabós, sagkod kan mga may kapangyarihan, dai sanang gironggirong sa atubang nin siring kadakulang pagbasangbasang, bago sa giraray pinagmamarhay ko na taohan nin dangog an marhay na tawo kun nabubuhay pa, bakong kun gadan na.”

“Kun siring?”

“Alagad, ginang, bakó akong partidario kan monarquia hereditaria (173). Huli kan mga toró nin dugong intsik na itinao sakó kan sakong ina, igwa ako nin pagisip na siring kan sa mga intsik; tinataohan ko nin dangog an amá huli sa aki, alagad bakong an aki huli sa ama. Lambang saró magkamit kan balós okun kan padusa sa saiyang mga gibo, alagad bakong sa mga kagagawean nin iba.”

“Ipinamisa mo su saimong agom?” an hapot kan babaye na nagbago nin olayolay.

“!Dai!” an simbag kan gurang na naghohoyomhoyom.

“!Kanogon pa!” an pahayag kan ginang na kaiba an túnay na kasingpilan sa boot; “sabi sagkod sa aga, sa ikasampólong horas, hiwas pa an mga kalag naghaharalat kan tabang kan mga búhay; na an sarong (1) misa sa mga aldaw na ini katimbang nin lima (5) sa