Pahina:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/188

An pahina na ini pigbalido


183

tas na kaisipan.

Pakalihis nin duwang aldaw magpoon kan mga pangyari sa feria sa Quiapo, si Don Custodio nasa-paggibo siring sa giraray, pinagaadalan nya su expediente dai nya nadayag su mapalad na panghalengsiyahan. Alagad alintanang naghahakay, nagaabo, nagootoot (282) asin nagroromdom kan mga torotalibong asin kan mga paa ni Pepay, igwa kitang sasabihon dapit sa halangkaw na ining orang (283) tanganing masayod an dahelan kun ngata ta iminokna sya ni Padre Sibyla sa pagtapus sa siring kamatonok na asunto asin kun ano ta inako sya kan mga nasa ibang pangkat.

Si Don Custodio de Salazar y Sanchez de Monteredondo (a) Buena Tinta (284), kabilang sa gabungan naiyan sa Manila na dai minalakad nin saro kun dai kabitan sa atubangan asin sa likudan kan mga pahayagan nin sangribong pagngaran sa pagapod saiya nin daingkapagalan, halangkaw-an-adal, mahimon, gaitang, hararom, may-pakasabot, mayaman asin iba pa, na baga nagkakatarakot na ikalibong sa iba na igwa nin siring man sanang pagngaran asin ikaduwang-ngaran, hoslaon asin daing-pakasabot. Sa gabos kaini, daing ano man minaluwas duman na maraot asin dai sya nariribaraw kan enot na censura. An Buena Tinta minaabot saiya hale sa pangyayari na saiyang kaugay-nin-boot si Ben Zayb, kasu ini sa duwang matanog na marhay na polemica (285) na saiyang pinangatigan sa laog nin halawig na mga bulan asin mga simba (286) sa mga columna kan mga pahayagan kun baga kaipuhan gumamit nin kopya na hongo, de copa o salakot, asin kun baga an plural kan caracter dapat na caracteres asin bakong caracteres, sa pagparigon kan saiyang mga pangatanosan sa giraray minasabi sya nin “constants de buena tinta” (287), “lo sabemos de buena tinta,” (288) asin iba, dangan na araman, huli ta sa Manila naaaraman an gabos asin ta an buena tinta na iyan daing iba kundi si Don Custodio de Salazar y Sanchez de Monteredondo.

Aki pang marhay na nakadatong sa Manila, marhay su saiyang empleo na bilang nakapagtogot saiya na makapakasal sa sarong magayon na mestiza kabilang sa saro kan mga mayaman na angkos sa lungsod. Nin'huli ta igwa sya nin katutubong kapantasan, kadasigan asin makuring pagtiwala, nanodan nyang magamit nin marhay an gabungan na saiyang namumugtakan asin ipi-