kanood kamo kaiyan nin kadikit, alagad mayo kamo nin mga librong latin, an saindong mga libro mga kastila asin dai ipigtotokdo an horon na ini: !aetas parentum pejor avis tulit nos nequiores! (50) siring na sabi ni Horacio.”
Asin pakasabiha ini hominale mabaskog siring sa sa rong emperador na romano. Hominoyomhoyom su duwang hagbayon.
“An mga tawong ito kan panahon,” an sabi ni Isagani, “sa gabos nagpapakasompong nin mga kapawotan; minomoknaan sinda nin sarong bagay asin sa lugar na magpakahiling kan mga karahayan minamasdan lamang an mga kagabatan. Muya ninda an gabos dumatong daing-garapgasap asin malinig siring sa bola nin billar.”
“Nin huli ta nasa saiyang kamuyahan an saimong amaon,” an pahayag ni Basilio; “pinagoorolayan ninda ang dapit sa mga panahon kasoanoy . . . dangoga, tamang gayo, anong sabi kan saimong amaon dapit ki Paulita?”
Namula si Isagani.
“Sinermonan ako dapit sa pagpili nin agom na babaye... Sinimbag ko na sa Manila daing ibang arog saiya, magayon, marhay na inadalan, ilo... ”
“Mayamanon, tihantik (51), mabansay an boot, daing ibang mga kakundian kundi sarong inaon na makangingisi,” an nakahoyom na dugang ni Basilio.
Ngunyan ominolok si Isagani.
“Mapadapit sa inaon, aram mo na tinogon akong hanapon ko su saiyang agom?” “Si Doña Victorina? Asin ipinangako mo tanganing ingatan saimo an katipan?”
“!Natural! alagad an pangyari iyo na su agom na lalaki nagtatago pa naman... sa harong kan sakong amaon!”
Magkasi hominoyom su duwa.
“Asin uya,” an padagos ni Isagani, “an dahelan na an sakong amaon na sarong tawong masinonod sa magkakanigo habong lumaog sa camarote, takot na hapoton sya ni Doña Victorina dapit ki Don Tiburcio. Honahonaon mo! kan maaraman ni Doña Victorina na ako pasajero de proa, hiniling ako nin sarong pagbasangbasang...”
Kan mga hidaleng ito naglulusad si Simoun asin kan
