lansikan asin maísip na si Capitánang Lóleng igwa nin saiyang libro de cuenta bukas, alágad dai man nagbabasa kaito, dai man nin anong isinosúrat dumán; dai sya nagmamangno kan mga pinggan, paranó nin mga perlas na burutás, siring man sa mga brillante; kan horas na ito nakakalingaw asin nanghihimáteng marhay. Su saiya mansanang agom, an dakúlang Capitán Toringoy, gaha kan ngaran na Domingo, an pinakamongaya sa pagiláog, daing ibang okupasyon kundi maggúbing nin marhay, magkaon, maglakawlákaw asin magtabil alintánang su bilog na angkos na nagtotoklos asin nagpopolotpogot, dai nagdidiyan sa mga kaogmahan, naghihimaté sya natatákot asin nalolódok kan mga makagiramgíram na mga baretá kan nanggantol nang si Chichoy.
Mahalagang bágay ito. Si Chichoy napaduman ta may itataong ipinagibo si Don Timoteo Peláez, sarong padis na híkaw sa babáyeng bag-ong kasal, kan horas na ginagabá su kiosko na nagsirbing komedor sa mga haralangkaw na may kapangyarihan. Digdi nanglungsi si Chichoy asin nanorongkag su saíyang buhok.
“Nakú!" an sabi; “mga sinakong pólvora sa irárom kun salog, sa atop, sa irárom kan latok, sa laog kan mga tukawán, sa gabós na gampi! Marhay ngani ta dai sa mga manggagamlang nin nagsigarilyo!”
“Asin siisay an nagbugtak kan mga sinákong itong pólvora?” an hapot ni Capitánang Lóleng, na mapuso asin dai nanglungsí na siring kan nagmamahal na si Momoy.
Si Momoy nakikinasal asin nasasayodan su saiyang húring panggirabo, si Momoy nasa harani kaito kan kiosko.
“Bágay ito na daing nakapagpaliwánag,” an simbag ni Chichoy; “siisay an may interés na magsaringgaw sa fiesta? Daing iba kundi saró sana, an sabi kan bantog na abogado na si Ginóong Pasta na itoon nagsongkó, o sarong kaiwal ni Don Timoteo o sarong rival ni Juanito...”
Su mga binibining de Orenda nagpangiriling ki Isagani: daing gírong na hominoyom si Isagani.
“Tumago ka!” an sabi saiya ni Capitánang Lóleng; “mangyáring pakaraoton ka. . . tumagó ka!”
Hominoyom liwat si Isagani asin dai nagsimbag.
“Si Don Timoteo,” an padagos ni Chichoy, “daing pakaáram kun kiisay isasahot an pangyáring ito; sya
