SARONG KATIRIPUNAN
Naghihinanapús su Octubre, kan si Don Santiago de los Santos, lalong midbid sa ngaran na Capitan Tiago, maganyaya nin sarong pamanggi, na, minsan kan hapon sanang ito ibinantulin laban sa saiyang dating kaugalean, iyo nang pinagoorolayan kan kagabsan sa Binondo, sa iba pang mga nayon asin sa Intramuros. Nababantog kaito na si Capitan Tiago sarong tawong orog kamasamwang, asin talastas na bulanos na an mga tata kan saiyang harong, siring man an saiyang bansa, dai pinipinto sa kiisay man, kun an katuyohan bakong sa pagpauswag nin karakal okun bakong huli sa sarong bago asin mapangahas na kaisipan.
Siring sa dalagan nin kikilat, nakalakop su bareta sagkod na nakadatong sa namumugtakan kaitong mga tawo, na daing ibang higinghiging kundi an siring na mga pangyayari, mga tawong mga mainadimuhan, asin mga tawong harabo lamang na magkaoronat an kosog. An mga nabubthay na ini linalang nin Dios sa saiyang daing sokol na pagkamaugayon, asin ta padagos an saindang pagdakol sa Manila. Su iba nagharanap nin ipakikinang kan saindang mga zapatos, su iba man, mga botones asin mga corbata, alagad su. kagabsan napupurisaw sa kaiisip kun anong marhay na ipataratara ninda sa kagharong tanganing akalaon na sa saindang agwat (3) dating naghahade ang sarong dayupot na pagkakatood, okun baga man makatao nin sarong padahelanan kun ngata ta dai sinda nakadatong na Amay.
An pamangging iniho ginibo sa sarong harong sa dalan nin Anloague (4), asin mantang dai mi nagigiromdoman an bilang kan harong na ito, lubos niyamong ilaladawan tanganing mamidbidan, kun, dai pa rinaratakan kan mga linog. Harayo sa samong isip na ipaolang ito kan kagsadiri huli ta duman an bagay na siring ugaleng pinamamahalaan nin Dios okun kan Katalagahan, na dakol an gibong pinangakoan sa samuyang Pamahalaan.