Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/392

An pahina na ini pigbalido


382


L
AN KASAR-AN NI ELIAS


"Igwa na nin may mga anom na pólong taón na nagontok sa Manila su sakong apong lalaki asin naglingkod bilang tenedor de libro sa harong nin sarong nagngangarákal na kastilá. Aki pa kaitong marhay su sakúyang apó, may agom asin may sarong áking lalaki. Sarong banggi, dai naaraman kun napan-o, nagláad su almacén, su soló kominanap sa bilog na harong asin maghalé digdi sa dakul pang iba. Daing kabilangan su mga nagkasaráyang. Hinánap an sarong criminal asin su sakong apó isinombong kan nagngangarákal. Sáyang su saiyang pakisúhay, asin mantang saró siyang daing súkat asin daing ikinabayad sa mga bantog na parasórog, sinilotan na hampakón sa háyag asin ilibot sa mga lansangan sa Manila. Dai pa nahahaloy pinaggagamit ining kasopogsópog na padusa, na inaapod kan banwaan na kabayo asin vaca makasangribo karaot ki sa kagadanan mansana. Su sakúyang apó, na pinabayaan kan kagabsan, maliban lámang sa saiyang aki pang agom, iginapos sa sarong kabayo, pinagsonod nin sarong mabangis na katawohan, pinaghampak sa lambang sukian, sa atubang nin mga tawo, na saiyang mga túgang, asin sa pagrilikos nin dakul na mga simbahan nin Dios nin katiwasayan. Kasu an daing pálad na ito, na nasa kasopganan sagkod noarin pa man, makabayad na sa pang-himalos kan mga tawo huli kan saiyang dugó, kan mga pasákit saiya asin kan saiyang mga inagrángay, nagkapiriritan na hubadon sya sa kabayo, huli ngani ta sya nawaran nin pagkatawo, asin !marahay pa logod kun nagádan! Sa saró kan mga makúring kabangisan na ito, binohian sya; sáyang lámang su pakilimos kan saiyang agom, na nagdadara nin tawo kan panahon na ito, sa lambang tatá sa paghágad nin trabajo o nin ikabubuhay, tanganing mapagmatohán su agom na naghehélang asin su saiyang makauúgay na aki; siisay an maniniwala sa agom nin sarong parasoló asin ikakasópog? Sa bágay na siring, napiritan su agom na babaye na mamuta!"

Bominuhat si Ibarra sa saiyang natutukawan.

"Oho, hare karibaraw! an pamuta bakó nang makasosópog asin dai na nakakahalé nin dangog sa agom