32
banig may naghihingagdan na sarong gurang na lalaki: su gurang, na sinasakit na makahangos, nakakalakop nin pangalagkalag asin hinihilwas na nagtatangis an sarong pagngaran; iyo sanang saro su gurang; man- diitmandiit nadadangog an kinalingkaging nin sarong talikala o an sarong siniloksigok sa ibong kan lanob... dangan duman sa harayo sarong maogmang dulaan, ha- ros pagsasamwang, sarong hagbayon, nagkukurahaw, ibinobobho su arak sa mga birak asin su magtrang ka- pandok kan saiyang ama, nakakaagid saiya su hagba- yon agin su ngaran na hinihilwas kaito na naghihibi saiya!
Iyo ini an nakikita sa saiyang atibang kan daing palad. Pinaralsok su mga ilaw sa harong na kahampang, natonong su togtog asin su ribok, alagad nadadangog pa ni Ibarra su makamomondong inagrangay kan sai- yang ama, na sa mga hiring hidalé naghahanap kan saiyang aki.
Kan panahon na ito daing girimokgimok sa Manila; asin garong tororog su kagabsan; nadadangog su tino- raok kan manok na nakikipagsublian sa mga taknaan (40) sa mga batingawan (41) asin maboblay na kino- rahat nin mahimat, alagad napupuyat nang bantay; nagpopoon nang magsirang an kabaak na tala-sinag (42); gabos garong nagpapahingalo, oho, si Ibarra na- totorog na man, sakalé, napapagal huli sa saiyang ma- mondong pagakala o huli sa saiyang paglakbay.
Alagad daing gironggirong su franciscano na satong nakita nataodtaod pa sana, sa tahaw kan kaogmahan duman sa bidang, dai nagkatorog; nagpuka. Natutug- mad su siko sa alindoonan kan gaha kan saiyang lalam- ban, su saiyang malungsi asin imyos na lawog natotokod kan saiyang palad, daing gimokgimok na nagtatanaw sa harayo nin sarong bitoon na naghabanggraw sa ma- diklom na kalangitan. Nagromarom su bitoon asin do- miniklom, nawaran su tala-sinag kan kadikit na bangraw kaito na minagikan sa bulan mansana o sa étong sa kaagahon, alagad daing hirdhiré su fraile sa saiyang namumugtakan; nagtatanaw sa harayong pinagsokmo- lan kan langit asin daga na nagpupurawas sa alopoop kan daliwawa, sa langtad nin Bagumbayan sa dagat sa namamayomo pa.
