kan saiyang mga nagkakarorongaw na mga kadugó, na nakakahiling nin katibayan kan pagka-amá ni Capitán Tiago sa mga saradit asin hinorókol na talinga ni María Clara. Nagsasahot si Tía nya Isabel na an saiyang pagkaigwa nin panglawog na haros sa europeo sa mga paralaenón ni Doña Pia; nagkapira nya-daá-káhiling na naghihibí sa atúbang ni San Antonio sa laog kan mga énot na bulan kan saiyang pagbadós; siring man an pagloba nin saró pang pinsan ni Capitán Tiago, iyo sana ta laen man na santo an pinagsasabi kaito sa paghoná nya, kun bakong an Virgen, si San Miguel. Sarong bantog na filósofo, si Capitan Tínong, singaki ni Capitan Tiago asin ta toom an Amat (61) naghánap kan kasaysayan kan mga ini sa lásig kan mga bitoon (62). Si María Clara, na pinakakamahal nin kagabsan, nagdakulá sa táhaw nin mga hoyom asin mga pagmahal.Ikinaoogma sya kan mga fraile, malá ta sa mga procesión ginogubingan sya nin maputí, an saiyang mahibog asin korong na búhok natatalakidan nin mga búrak nin sampaga asin mga azucena, may duwang saradit na pakpak na pirak asin bulawan na natatakgong sa likod kan gúbing, asin sa kamot may duwang maputing salampati na may gakod na cintas na bughaw. Asin saró pa kaiyán, maogmahon syang gayo, an saiyang mga katagá nin tataramon sa aking dai pang pagalamáam, na, si Capitan Tiago, na nahahagashagas sa pagmahal, daing ibang gibo kundi magómaw sa mga santo sa Obando asin saìyang isinásadol an pagtamo nin mga magagayon na santo. Sa banwaan sa gamping habagatan kan kinaban, daraga na an sarong akíng babaye pagdatong sa kagtolo (13) okun kag-apat (14) na taón. Sa panahón na ini nin saiyang pagtongtong sa tagi (63) nin pagkadaraga, na panó nin dai maladop na mga pangayari asin nin mga bagaybágay dapit sa ngaran na pagmahal, sa hatol kan cura sa Binondo, lominaog sa beaterio na ináapod man na colegio ni Santa Catalina tangáning magkamit sa mga monja kan mahigpit na ádal dapit sa katinubdan. Nagbobolos nin luhá su mata kan magpaáram siya ki Padre Dámaso asin sa iyoíyong kaúgay nin saiyang boot, na kakawat-káwat nya sa saiyang pagkaakí, si Crisostomo Ibarra na dangan kaito tomi-
