bawan na literario-poético, "sa mga katutubo34 asin
sa mga mestizo," asin nakamtan nya su sípol na pírak,
pásib35 sa saíyang oda36 Sa Mga Bagong Tawong Mga Filipino. An paksang iniho nakapabulag saiya sa
colegio; su saiyang naisipan nakabukás saiya nin mga
bagong tanawon; támang gayo su bahígay37 sa pagrokyaw kan Bellas Artes asin sa pagáwit39 sa Mga Bagong Tawo, dinadagka an mga ini: "Magtalubó ka, oh
matatakton na búrak!" -- isinúrat kan tagapagáwit bílang talinhagá sa saíyang kasuratan, asin hominagayhay
dumán: !Mabansay na pagsarig kan sakong Banwaan!
Nagkatarapus su mga kaolangan; namatean kan taga-pagáwit na sya hiwas,
"Asin hiwas, kan doros kapantay,
kan águila kabágay,
kan condor man kabarang,
na sa Andes napang-abhaw."
na sa huri sinabi ni Apóstol39.
Su mga kapangakoan nakagakod pa kasapi40 sa Sanghiran nin mga Titik"41, na (kan 1880) naghágad saiya na sumúrat nin sarong melodrama42, na daing tema na itinalaan, an siisay man makakapilí kan saíyang muya; asin hinandá ni Rizal an kasuratan na iyo an Sa Tampi nin Pasig, na binugtakán ni togtog ni Maestrong Echegoyen.
Dai ako oyon ki Retana, síring man sa iba, na nagpakakita nin mga "padamgo" sa mga katagá asin sa
mga agi-agi Sa Tampi kan Pasig: naggugúhit43 ito
nin bílog na panahón sa pagpamantáag kan kakayahan
ni Rizal asin kan saíyang pagkamatalé, na sa tagi na
kagsiyam (19) na taón sya, bilang baga namintó sa
sinasabing "prudente logógrifo," -- sa pagkamit nin sarong kapahayagan ni Padre Coloma -- mga kaisipan na
dai mapapalataw na bulanos coram populo44. Dai;
—————
- 34 nativo.
- 35 premio.
- 36 sarong klaseng tulá.
- 87 ocasion; oportunidad.
- 38 poeta.
- 89 Cecilio Apostol: saró sa mga marhay na mga poetang Filipino.
- 40 Miembro.
- 41 Academia de Letras.
- 42 Sarong drama na sensacional.
- 43 Su Melodrama, (Sa Tampi Kan Pásig).
- 44 La Atúbang kan banwaan.
